سنسور فول فریم چه تفاوتی با سنوسر کراپ سنسور دارد؟ آیا اندازه سنسور اهمیت بیشتری دارد یا مگاپیکسل؟ چرا ابعاد سنسور این مقدار در قیمت تمام شده دوربین موثر است؟
در بسیاری از موارد گزینه بزرگتر بهتر است
نردبان بلندتر کمک می‌کند تا راحت تر بتوانید به یک شاخه‌ی بلندتر دسترسی داشته باشید. موتورهای بزرگتر در پیروزی در مسابقات اتومبیل‌رانی تاثیر بسزایی دارند. حتما می‌توانید مثال‌های بسیاری از این دست بیاورید اما موضوع صحبت ما این مثال‌ها نیستند. آیا در دنیای دوربینها و سنسورهای آنها، میتوان گفت گزینه‌ی بزرگتر، بهتر است؟
پاسخ در یک کلام مثبت است. اما در ادامه به بررسی دقیق تر این موضوع می‌پردازیم.
سنسور بزرگ تر یعنی جذب نور بیشتر
سنسور یک دوربین، گران‌ترین جزء آن می‌باشد و این به آن معنا است که دوربین‌هایی با سنسور بزرگتر نسبت به سنسورهای کوچکتر در دیگر دوربینها به طور قابل توجهی تمایل بیشتری به گران بودن دارند! وظیفه اصلی این دریافت‌کننده‌های نور (Receptor)، جذب هرچه بهتر و بیشتر نور در بازه زمانی کمتر و تولید سیگنال‌های الکتریکی و تبدیل آنها به سیگنال‌های دیجیتالی یا همان عکس می‌باشد. هر چقدر که سنسور مورد نظر بزرگتر باشد میتواند نور بیشتری دریافت کند، و نهایتا سیگنال‌های عکس تولید شده، قوی‌تر خواهند بود و نیاز به تقویت کمتری دارد . تقویت سیگنال های نوری (ایزو) همیشه با مقداری نویز همراه است. پس اگر سنسوری نور کافی دریافت کند دیگر نیازی به ایزو بالا و نتیجتا ایجاد نویز ندارد. از این جهت است که در شرایط نوری کمتر سنسور های بزرگ تر نقش مهم خود را ایفا می‌کنند.
خیلی از افرادی که به طور آماتور و سلف استادی(از جمله خود من) شروع به عکاسی کرده‌اند تفاوت بین سنور کراپ و سنسور فول فریم را نمی‌دانند. تنها فرقی که می‌توانیم به راحتی بین این دو سنسور متفاوت تشخیص دهیم قیمت آن‌هاست. در این مطلب قصد داریم تفاوت لنزها بر روی یک دوربین با کراپ سنسور و دوربینی با سنسور فول فریم را بررسی کنیم. همچنین کمی در مورد کراپ فکتور و تاثیر آن صحبت خواهیم کرد. همراه عکاسی باشید!
زمانی که خود من هم به دنبال جستوجو این مفاهیم بودم با اصطلاحات و اعداد عجیب و غریب زیادی روبه رو شدم که قطعا کمی گیج کننده هستند. در این مقاله برای فهم آسان موضوع از عکس‌هایی که تفاوت این دو سنسور را به وضوح نشان می‌دهند استفاده خواهیم کرد. این نکته را نباید نادیده گرفت که سنسورهای گوناگون دیگری هم به غیر از کراپ سنسور و سنسور فول فریم موجود هستند که از این موارد میتوان به مدیوم فرمت، APS-H، Four Thirds/Micro Four Thirds و همچنین 1” Type اشاره کرد. هر کدام از این سنسورها توسط کمپانی‌هایی بزرگی همچون Hasselblad، پاناسونیک، فوجی فیلم و … طراحی و ساخته شده‌اند. اما در این مقاله ما فقط دو سنسوری که بیشتر از بقیه موارد رایج هستند یعنی کراپ سنسور و سنسور فول فریم را بررسی می‌کنیم. قبل از هر چیز اجازه دهید به تعریفی مختصر از این دو سنسور اشاره کنیم:
کراپ سنسور – سنسور فول فریم
تقسیم بندی این دو سنسور بر اساس اندازه فیزیکی آنها صورت گرفته است. سنسور فول فریم به طور فیزیکی دارای ابعادی حدود 36 در 24 میلی متر(تقریبا نزدیک به یک فیلم 35 میلی متری) است. حال زمانی که صحبت از سنسورهای کراپ می‌شود در واقع منظور برشی از یک فیلم 35 میلی متری است. پس همان طور که مشخص است در کراپ سنسور ابعاد کوچکتری از یک فریم 35 میلی متری را در اختیار دارید! کراپ سنسور همچنین به APS-C هم شهرت دارد که مخفف عبارت Advanced Photo System type-C می‌باشد.
با این وجود زمانی که عکس با دوربینی با سنسور فول فریم ثبت می‌شود جزییات بیشتری را در عکس خواهیم داشت. حال اگر همین تصویر مشابه با دوربین کراپ سنسور ثبت شود، جزییات کمتری در عکس خواهیم داشت، به طوری که گویی عکس از طرفین برش داده می‌شود.(کراپ = برش) این امر شاید یکی از نکات منفی سنسورهای کراپ باشد اما نباید فراموش کرد که دوربین‌هایی که مجهز به کراپ سنسور هستند عموما سبک‌تر و از طرفی ارزان‌تر هستند. همچنین کراپ سنسورها عمق میدان بهتری در اختیارمان قرار می‌دهند که اگر طرفدار عکاسی حیات وحش و یا ورزشی هستید کراپ سنسور انتخاب مناسبی است. به این دلیل که برای مثال یک لنز 100 میلی متری بر روی یک دوربین با سنسور فول فریم، مانند یک لنز 160 میلی متری بر روی کراپ سنسور عمل می‌کند. دلیل این موضوع مفهومی است به نام کراپ فکتور یا همان ضریب برش.
کراپ فکتور چیست؟
Crop factor که معادل فارسی آن ضریب برش است در یک جمله به نسبت کراپ سنسور به سنسور فول فریم گفته می‌شود. این اصطلاح فقط مختص به دوربین‌های کراپ سنسور است. کراپ فکتور همراه با یک عدد مشخص می‌شود که در دوربین‌های کانن مقدار ضریب برش برابر با 1.6 و در دوربین‌های نیکون برابر 1.5 است. برای اینکه تشخیص دهید یک لنز بر روی سنسور فول فریم چه نتیجه‌ای بر روی کراپ سنسور خواهد داشت باید فاصله کانونی لنز مورد نظر را در کراپ فکتور دوربین ضرب کنید. از این فاکتور حیاتی برای مقایسه عملکرد لنزها بر روی سنسورها مختلف استفاده می‌شود. برای مثال یک لنز 50 میلی متری را در نظر بگیرید. این لنز بر روی یک کراپ سنسور کانن نتیجه‌ای حدود 80 میلی متر(50 * 1.6) و بر روی کراپ سنسور نیکون نتیجه‌ای حدود 75 میلی متر(50*1.5) خواهد داشت. در حالی که این لنز بر روی یک سنسور فول فریم دقیقا نتیجه‌ای مشابه به یک لنز 50 میلی متری را خواهد داشت.
فواید و مزایای کراپ سنسور و فول فریم:
اکثر افراد پیشنهاد می‌کنند برای شروع عکاسی به سراغ دوربین‌های کراپ سنسور بروید. جدای از اینکه این دوربینها کوچکتر و سبک‌تر هستند بلکه قیمت مناسبی هم دارند که باعث می‌شود کمی از بودجه خود را ذخیره کنید. البته لنزهایی هستند که فقط مختص دوربین‌های کراپ سنسور ساخته شده‌اند که این کار را برای شما راحت‌تر می‌کند. همچنین اگر به ژانر عکاسی حیات وحش و ورزشی علاقه‌مند هستید باید بدانید که دوربین‌های کراپ سنسور برای این کار مناسب‌تر هستند به این دلیل که لنزهای تله فوتو بر روی کراپ سنسور زوم بیشتری در اختیار شما قرار می‌دهند.
جدای از این‌ها معایبی هم برای دوربین‌های کراپ سنسور هست. دوربین‌های کراپ سنسور در مقایسه با سنسور فول فریم Blur کمتری به پس زمینه عکس اضافه می‌کنند. بوکه یا همین Blur کردن‌های پس زمینه باعث می‌شوند عکس‌های شما جذابیت بصری بیشتری داشته باشند. همچنین دوربین‌های کراپ سنسور در شرایط نوری کم، نویز بیشتری به عکس اضافه می‌کنند. این موضوع زمانی مشهود می‌شود که قصد دارید عکس‌های خود را در نرم افزارهای ویرایش عکس دستکاری کنید و یا عکس‌های خود را در سایز بزرگ چاپ کنید. همچنین شما زوایای عریض یک لنز واید را در کراپ سنسور از دست خواهید داد. فراموش نکنید که اگر قصد دارید به یک دوربین با سنسور فول فریم سوییچ کنید دیگر قادر به استفاده از لنزهای کراپ خود نیستید!
بولدترین مزیت سنسورهای فول فریم در این است که با استفاده از آنها Wide-angel بیشتری در اختیار دارید که این موضوع خبر خوبی برای عکاسان ژانر معماری و Landscape است. از طرفی به خاطر سنسور بزرگتری که در این دوربینها تعبیه شده است شما قادر هستید جزییات بیشتری در تصویر خود بگنجانید. همچنین این سنسورها در نور کم عملکرد بهتری دارند و شاهد نویز کمتری در تصاویر هستید. از طرفی این سنسورها تصاویر بهتری برای چاپ عکس‌ها در سایز بزرگ ثبت می‌کنند.
تنها ایرادی که میتوان از سنسورهای فول فریم گرفت قیمت سرسام آور این دوربینها و لنزهای مختص این سنسورهاست.
تجربه ثابت کرده است که استفاده از دوربین‌های فول فریم برای شروع عکاسی کار عاقلانه‌ای نیست. البته در کیفیت و مقاومت بالای این دوربینها در شرایط جوی نامساعد هیچ شکی وجود ندارد. اما برای شروع این حرفه بهتر است سراغ دوربین‌های کراپ سنسور بروید. با دوربین‌های کراپ سنسور شما ساز و کار دوربین و لنز خود را در شرایط مختلف می‌توانید بسنجید و تمام قابلیت‌های دوربین را کشف کنید. بعد از اینکه تمام قابلیت‌های یک دوربین و مفاهیم پایه در عکاسی را شناختید وقت آن است که به سراغ یک دوربین لول بالاتر(فول فریم) بروید. اگر که شما تجربه استفاده از هر کدام از این دوربینها با سنسورهای مختلف را داشته‌اید حتما با ما به اشتراک بگذارید.
در ادامه تعدادی عکس که با سنسورهای متفاوت ثبت شده‌اند را با هم میبینیم تا درک این مطلب ساده‌تر باشد و همچنین به طور خلاصه مروری کنیم بر ویژگی‌های این دو سنسور: به عکس‌ها دقت کنید
